logo

Vereniging Oudheidkamer Tiel en omstreken
N I E U W S B R I E F   - maart 2021





In deze Nieuwsbrief vindt u het volgende.

  • Van de bestuurstafel
  • Romeinen in Medel
  • Oproep deelname Het verhaal over de Betuwe
  • Viering 24e lustrum
  • Jumbo - boek
  • OKT - prijzen
  • Afbeeldingen van historische plekken in Tiel
  • Vroeger was alles beter (of toch niet?)


Van de bestuurstafel
Alweer de derde Nieuwsbrief van dit jaar.
Ook al kan een deel van de OKT-activiteiten (lezingen/ excursies) wegens Corona niet doorgaan, er blijven voldoende activiteiten over. In de maand april valt De Nieuwe Kroniek bij u op de mat. De Nieuwe Kroniek heeft een nieuwe lay-out. Toen het bestuur de eerste proefdruk zag, was zij verrast en opgetogen. Het bestuur hoopt dat u als lid hetzelfde ervaart.
Verder begint in april de actie welke de vereniging samen met Supermarkt Jumbo heeft georganiseerd. Gezamenlijk wordt een prachtige historische beeld gegeven van ons Tiel uit het begin van de vorige eeuw met foto's en teksten van onze secretaris , de heer Emile Smit.
Vervolgens wordt rond 13 mei ons lustrumboek gepresenteerd. Het boek, een gezamenlijke productie van drie redactieleden en een fotograaf, vertelt het verhaal van Tiel in historische beelden.
Tenslotte wordt rond onze lustrumdatum een tiental borden geplaatst op plekken die in het verleden in Tiel vereeuwigd zijn in schilderijen, prenten en tekeningen (zie hieronder).

U ziet het: ook in Corona-tijd blijft de vereniging levend!

Romeinen in Medel
Weet u het nog?
Voor de inrichting van het industriepark Medel II is er uitgebreid archeologisch onderzoek uitgevoerd waaraan ook onze BATO-werkgroep haar medewerking verleende. Op 12 mei a.s. is er een digitale lezing van 20.00 uur tot 22.00 uur over deze opgravingen.
Deelname aan de lezing is gratis, maar u dient zich aan te melden via deze link.

Oproep deelname Het verhaal over de Betuwe
In de laatste Nieuwsbrief stond een oproep aan de "sterkeren" onder ons om hun verhaal te vertellen over de oorlogstijd.
Deze keer is er een oproep ten behoeve van de "jongeren" onder ons die voor zich spreekt:


Deel uw verhaal over de Betuwe


Iedereen heeft een verhaal te vertellen. En al deze kennis gaat verloren als deze niet gedeeld wordt. Daarom slaan verschillende organisaties uit Tiel de handen ineen voor het nieuwe project Toen en Toekomst. Hierin brengen zij nieuwsgierige Tielse jongeren in contact met Tielse ouderen die graag hun verhaal delen over hoe het leven in de Betuwe er vroeger uitzag. Uiteindelijk wordt een aantal verhalen verwerkt tot schilderingen in de tunnels van rotonde de Berenkuil.

Bent u 65+ en vindt u het leuk om een jongere te vertellen over hoe het leven in de Betuwe er vroeger uitzag?
Meld u aan via www.humints.com/toenentoekomst/ of telefonisch via 06-51668135
.

Voor het project Toen en Toekomst is het programma Knowledge Detectives van HUMINT Solutions op maat gemaakt voor de Tielse situatie. Programmaleider Maya Lievegoed legt het idee achter Knowledge Detectives uit: In onze maatschappij vragen we vaak de mening van professionele deskundigen. Maar er zit heel veel kennis verstopt bij allerlei mensen in je omgeving waar je het wellicht niet van verwacht. En die kennis ontdekken we vaak niet; ook omdat mensen zelf denken dat ze niets interessants te vertellen hebben. Terwijl het tegendeel waar is.

Mooie verhalen
Mevrouw Looten deed mee met dit project in Arnhem. Zij deelde een mooie anekdote over haar leven als jong meisje: Ik vertelde de jongere dat ik vroeger in de zomer regelmatig de Rijn indook. Dat mocht niet, maar dat kon mij er niet van weerhouden. Aan de overkant verkochten ze pruimen. Ik zette een badmuts op waaronder ik geld stopte. Zo bleef het geld droog en kon ik mij aan de overkant trakteren.

Aanrader
Een andere deelnemer, de heer Kaptein, vertelt: Ik zou het iedereen aanraden. Mijn allereerste kennismaking was met jongere Bo. Ze raakte al gelijk een gevoelige snaar: mijn voormalige beroep als bouwkundige. Mijn hoofd zit vol grijze hersencellen en door deze gesprekken vouwden die een voor een open en kwamen mijn verhalen weer tot leven.

Schildering in Tielse tunnels
In april en mei gaan de jongeren als kennisdetectives in gesprek met de ouderen. Volledig coronaproof via videobellen. Daarna zoeken ze meer informatie over het verhaal van de oudere in de omgeving en bij het Regionaal Archief Rivierenland. Hun ervaringen delen ze met de oudere en ze vertalen wat ze hebben geleerd naar een tekening. Als sluitstuk worden deze tekeningen in juni, onder leiding van de beeldende kunstdocenten van Zinder Educatie, levensgroot geschilderd op de muren van twee Tielse tunnels.

Dit project wordt mogelijk gemaakt door een samenwerking tussen HUMINT Solutions, Zinder Educatie, Regionaal Archief Rivierenland, Flipje en Streekmuseum, Mozaïek en Cultuur en Erfgoedpact Rivierenland.

Viering 24e lustrum
illustratie illustratie
Het bestuur had grootse plannen voor de viering van het 24e lustrum: een toneelvoorstelling met een receptie in de Agnietenhof en de uitgave van een lustrumboek. Samen komen in de Agnietenhof is vooralsnog niet mogelijk. De uitgave van het lustrumboek gelukkig wel.
Rond 13 mei (de lustrumdatum) wordt dit boek door de samenstellers Peter Schipper, Emile Smit, Wim Veerman en Jan Bouwhuis (foto's) gepresenteerd.
Het boek heeft 96 pagina's in oblong formaat (liggend A-4) en bevat 48 afbeeldingen van historische kaarten, tekeningen en schilderijen.
Bij elke afbeelding staat een toelichting en een foto van de huidige situatie. Een voorbeeld van een vroegere en een huidige afbeelding ziet u hier.

Jumbo - boek
In de laatste Nieuwsbrief heeft u kunnen lezen over de gezamenlijke actie van Supermarkt Jumbo en onze vereniging. Ook deze actie ligt op schema en zal starten op zaterdag 10 april vanaf 10.00 uur.

In beide supermarkten (Westlede en De Kranshof) worden boeken met de titel Historisch Tiel vanaf een kraam van de Oudheidkamer uitgedeeld aan de klanten van Supermarkt Jumbo. Bij de boodschappen bij Jumbo ontvangt de klant plaatjes om het boek te completeren.
De actie duurt tot zondag 30 mei. Op zaterdag 5 juni (dus niet zondag 6 juni) vindt in het Regionaal Archief een ruilmiddag plaats om het album compleet te maken. Het precieze tijdstip wordt nog bekend gemaakt.
Elke zaterdag (van 10 april tot en met zaterdag 29 mei) staat in elke supermarkt een kraam van de Oudheidkamer en bemand door leden van de vereniging van 10.00 uur tot 15.00 uur. Het gaat om acht zaterdagen. Indien 64 leden zich aanmelden dan betekent dit voor elke deelnemer eenmaal 2½ uur achter een kraam staan.
Inmiddels hebben tien leden zich aangemeld: iets voor u? U kunt zich rustig laten vergezellen door een niet-lid, zoals een partner of een kind of kleinkind of zo en u komt in een omgeving die gegarandeerd coronaproof is.
Als u zich aanmeldt, dan is het ook mogelijk dit te doen met de vermelding "zaterdag .. april (bijv. in de morgen van 10.00 uur tot 12.30 uur)". Met uw wens wordt dan zoveel mogelijk rekening gehouden. Het wordt natuurlijk eveneens zeer op prijs gesteld als u op meerdere dagdelen aanwezig kunt zijn!

De directie van Supermarkt Jumbo heeft ons verzekerd dat er voldoende thee/ koffie aanwezig is (en ook saucijzenbroodjes!).

OKT - prijzen
illustratie
waar de Linge onder het Amsterdam-Rijnkanaal door wordt geleid is een soort "trap" voor de vissen aangelegd (afbeelding uit het profielwerkstuk van Juno)
Sinds vier jaar reikt de Oudheidkamer jaarlijks voor de beste profielwerkstukken van leerlingen uit vwo-6 en havo-5 van het Lingecollege Lyceum de OKT-prijs uit. Dit jaar zijn Juno de Jong en Mirthe Jansen de winnaressen. De beslissing kwam wat anders tot stand dan in eerdere jaren, maar dat was een gevolg van de contactbeperkingen in de huidige situatie.

De keuze komt als volgt tot stand. De docent die de leerling begeleidt kan een werkstuk voordragen voor de prijs. Daarna maakt een jury bestaande uit de oud-docenten Dick Buijs, Chris Raats, Geors Spanjer en Emile Smit een keuze. Daarbij wordt normaal gesproken elk werkstuk op een avond op school gepresenteerd door de betreffende leerling. Dit jaar moesten de presentaties echter digitaal plaats vinden. Dat bracht hier en daar wat technische problemen met zich mee. Daarom had de jury wat extra tijd nodig, waarbij ook het juryberaad online plaats vond.

Juno de Jong (vwo) beschreef een onderzoek naar Waterenergie in de gemeente Tiel. Zij onderzocht in overleg met gemeentelijke deskundigen welke mogelijkheden er zijn om uit de hoeveelheid water in onze gemeente (Waal, Linge, sloten, waterzuivering) energie te winnen. Aan het eigenlijke onderzoek moest een uitgebreide omschrijving vooraf gaan van de diverse mogelijkheden om energie te winnen uit water. De bedoeling is, dat Juno ook later nog met de gemeente uitwerkt, of de conclusies kunnen leiden tot een betaalbare concretisering.

Mirthe Jansen (havo) schreef over Psychopaten. Ze onderzocht welke factoren leiden tot psychopatisch gedrag en hoe psychopaten kunnen functioneren in de samenleving. Zowel uit praktijkvoorbeelden als uit het eigen onderzoek via een enquête blijkt, dat mensen lang niet altijd onderkennen, dat ze op enig moment met een psychopaat te maken hebben.
Normaal gesproken zouden de beide leerlingen hun presentatie herhalen in de ledenvergadering van de Oudheidkamer in april. Nu deze zeker niet kan plaats vinden, is de bedoeling, dat de presentaties worden ingepast in de lustrumactiviteiten in november 2021.

Afbeeldingen van historische plekken in Tiel
illustratie
In het kader van het lustrum heeft de Oudheidkamer het idee van Peter Schipper overgenomen om op een tiental plekken in Tiel historische afbeeldingen te plaatsen. De borden worden rond 13e mei (de lustrumdatum) geplaatst en zullen daar staan tot de Open Monumenten Dag in september.
Naast de borden wordt een folder gemaakt die een wandeling langs deze tien afbeeldingen beschrijft. Peter Schipper heeft laten zich inspireren door een gelijksoortig project in Culemborg.

Borden en folder koppelen geschiedenis en de stad direct aan elkaar. De route langs de borden kan individueel of met een kleine groep gelopen worden. De Coronaregels worden zo in acht genomen.
Tenslotte: de gemeente Tiel kan zich presenteren als een stad die oog heeft voor het inspirerende eigen verleden.

Vroeger was alles beter (of toch niet?)
Natuurlijk zijn er vele voorbeelden te noemen van zaken die vroeger echt niet beter waren. Of is het gewoon een mening? Zoals de één hunkert naar de strenge winters en de ander dolgelukkig is met het fenomeen 'opwarming der aarde'. Zelfs als ik een opsomming van zaken zou maken die vroeger beslist niet beter waren, dan nog zou dat een mening zijn. Er zullen dan echt wel argumenten zijn die tegengeworpen kunnen worden. Tijd om er voorzichtig maar weer eens een onderwerp te proberen.

Was de televisie vroeger beter? Ik vind van wel (zie je wel, ik vind een mening!). Misschien komt het ook omdat je vroeger niet zoveel kanalen had en tevreden moest zijn met wat er wel was. Terwijl je tegenwoordig toch echt slecht gehumeurd kan raken als er niks aan is op TV.
illustratie
En terecht, want zo'n 50 zenders om uit te kiezen en dan toch nog niet iets kunnen vinden wat de moeite van het kijken waard is?
Wel handig is dat ding zelf. Televisie staat niet alleen voor de uitzendingen (wat erop is), maar ook voor het apparaat dat de bewegende beelden bij je thuis brengt. Ik kom nog uit de tijd van de zwart/wit TV, met een echte beeldbuis, een enorme kast, met grote knoppen. Onze (bejaarde) bovenbuurvrouw had echter wel al een kleurenTV, ze bestonden net (en zullen haast onbetaalbaaar geweest zijn). Als er tekenfilm op TV kwam, bijvoorbeeld eerste kerstdag in de middag, dan mochten een stel buurkinderen die film bij het lieve oudje in kleur komen bekijken. Wat een mooie herinnering, en onvoorstelbaar voor mijn dochters die alle disneyfilms gewoon op videoband hadden en later op DVD, wat nu allemaal uit is want ze kijken dit gewoon op Disneyplus via 'gewoon een download'.
En dat is meteen weer een voordeel van huidige generatie televisies, naast het feit dat ze plat zijn en fraai vormgegeven, kun je er ook mee op internet komen en dan downloaden. Je kunt oude series en films gewoon kijken via netflix (wel betaald), maar ook via Youtube.
Onlangs heb ik nog een serie uit jaren '80 gekeken (erg stom volgens mijn dochter van 14), maar ik heb ook Grease (!) weer eens opgezocht. En ik heb hem in twee delen gekeken. Gewoon stop gezet en de volgende avond verder gekeken. Ik weet immers toch wel waar de film over gaat en hoe het afloopt. Ik heb hem namelijk in de Metro Bioscoop in Tiel in het echt gezien (na de verbouwing, in één van de vier zalen), daarna heb ik de videoband gehuurd en om de zoveel jaar is de film ook nog op TV te bewonderen geweest. En tegenwoordig dus zelfs op afroep, wanneer je maar wilt.

En wat is dan beter? Vroeger naar de Metro? Dat was wel gezellig hoor, en een mooie herinnering. Of nu, 'on demand' dat is wel zo handig hoor. Ach, zoals u ziet is ook dit weer een mening en wederom is mijn conclusie dat vroeger zeker wel alles anders was. Maar beter of slechter, tja, wie zal het zeggen ...

Marjon de Lange - Maart 2021

Colofon
Samenstelling van deze nieuwsbrief door Marjon de Lange, Frits Kat, Martin van der Mark. Lay-out: Dick Buijs.
Contact: nieuwsbrief@oudheidkamer-tiel.nl (zowel voor aanleveren van ideeën of kopij als voor aanmelding/afmelding voor deze nieuwsbrief)



Met vriendelijke groeten,
bestuur van de vereniging Oudheidkamer Tiel en omstreken

klik hier als u in de toekomst onze Nieuwsbrief per e-mail wilt ontvangen.
N.B. De leden van de Oudheidkamer hoeven zich niet aan te melden.
Zij krijgen de Nieuwbrief automatisch toegestuurd.